«Eteron»... εγώ...

Κίνηση (ματ) από Γαβριήλ...

Επιστρέφει στην κεντρική πολιτική σκηνή, καθώς όπως λέει «από την πολιτική δεν έφυγα ποτέ», από τη θέση του διευθυντή ενός ινστιτούτου που επιθυμεί να κομίσει απαντήσεις πάνω σε πραγματικές ανάγκες. Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης παρουσιάζει...

το «Eteron», τη νέα δεξαμενή σκέψης που έχει στόχο την έρευνα και την κοινωνική αλλαγή, αλλά κατά κύριο λόγο την παραγωγή γνώσης γύρω από τα κομβικά ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία.

● Tι ήταν αυτό που σας οδήγησε στη δημιουργία του «Eteron»;

Η ίδρυση ενός ινστιτούτου όπως το «Eteron» πατάει σε μια πραγματική ανάγκη για περισσότερη γνώση, περισσότερη ανάλυση, περισσότερη ανταλλαγή επιχειρημάτων γύρω από τα ζητήματα που αφορούν την κοινωνία. Εχοντας στην πλάτη μια δεκαετία οικονομικής κρίσης που δεν άφησε τίποτα το ίδιο και μια πανδημία σε εξέλιξη, σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχει μια ανοιχτή συζήτηση σχετικά με τις προτεραιότητες της πολιτικής, την αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού και την ανάγκη περισσότερης και ουσιαστικής κοινωνικής δικαιοσύνης. Τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών είτε δεν συζητιούνται καθόλου είτε συζητιούνται με παραπλανητικό τρόπο. Η λογική των μονόδρομων, οι επικοινωνιακές ευκολίες, ο καταιγισμός των fake news και η κουλτούρα των κραυγών δημιουργούν μια συνθήκη ασφυξίας για τη δημοκρατία. Πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε διαφορετικά.

Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι μέσα σε συνθήκες έντονης ρευστότητας όλο το σύστημα αναδιατάσσεται. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει αυτή η αναδιάταξη, θα κριθεί όχι μόνο στο πεδίο της συλλογικής διεκδίκησης, αλλά και στο πεδίο των ιδεών, των αξιών και των επιχειρημάτων.

Το «Eteron», ένα νεοσύστατο ινστιτούτο για την έρευνα και την κοινωνική αλλαγή, θα μπορούσε να περιγραφεί μέσα από τρεις λέξεις: έρευνα, ενδυνάμωση, δικτυώσεις. Σκοπός μας είναι να παράγουμε γνώση, να συμβάλλουμε στην ενδυνάμωση των πολιτών και να συνεισφέρουμε στη διεύρυνση της δημόσιας συζήτησης γύρω από κομβικά ζητήματα μέσα από συνεργασίες με οργανώσεις, ινστιτούτα και άτομα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

● Ενα διαχρονικό ζήτημα με την παραγωγή ιδεών και προτάσεων είναι η μετουσίωσή τους σε πράξεις. Είναι στις προθέσεις σας η συνεργασία με κάποιον πολιτικό φορέα ώστε τα αποτελέσματα της δουλειάς σας να πάρουν μια περισσότερο συγκεκριμένη μορφή, ενδεχομένως ενταγμένη και στο πλαίσιο ενός πολιτικού προγράμματος;

Το «Eteron» είναι είναι ινστιτούτο ανεξάρτητο από πολιτικά κόμματα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι είναι ξεκομμένο από την πολιτική, το αντίθετο μάλιστα. Οι έρευνές μας και οι αναλύσεις μας θα είναι δημόσιες και θα απευθύνονται σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οποιοσδήποτε πολιτικός φορέας τις βρει χρήσιμες, θα ήταν χαρά μας να τις αξιοποιήσει.

Ομως η απεύθυνσή μας δεν εστιάζει αποκλειστικά στους πολιτικούς φορείς και σε όσους σχεδιάζουν πολιτικές. Η απεύθυνσή μας αφορά όλους τους πολίτες. Και αυτό όχι ως ένα κενό, ρητορικό σχήμα, αλλά ως κάτι που μπορεί να έχει πολιτικό αντίκτυπο. Μην ξεχνάμε ότι στην εποχή της ισχύος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου η πληροφορία και η γνώση μπορούν να φτάνουν αδιαμεσολάβητα στους χρήστες, η δύναμη των πολιτών στη «δημιουργία» πολιτικών γεγονότων και στην άσκηση πίεσης προς τους πολιτικούς φορείς είναι μεγάλη. Σε κάποιους κάτι τέτοιο μπορεί να ακούγεται «λαϊκισμός». Για εμάς αυτό είναι το νόημα της ενδυνάμωσης των πολιτών και της ενθάρρυνσης της συμμετοχής τους στις δημοκρατικές διαδικασίες.

● Υπήρξατε στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα. Ποιες είναι οι σχέσεις σας μαζί του σήμερα;

Η αλήθεια είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας με εμπιστεύτηκε τόσο το 2014 όσο και το 2015 σε θέσεις ευθύνης και έκανα αυτό που θεωρούσα καλύτερο σε μια συλλογική προσπάθεια. Λίγο μετά οι δρόμοι μας χωρίστηκαν, αλλά έχουμε καλές σχέσεις.

● Πώς θα σχολιάζατε τις επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ως αξιωματικής αντιπολίτευσης; Το στοίχημα της διεύρυνσης; Το πολιτικό του στίγμα αλλά και πόσο πιθανή είναι μια συνεργασία του με το ΚΙΝ.ΑΛΛ.;

Ως διευθυντής ενός νεοσύστατου ινστιτούτου, δεν είναι ο ρόλος μου να σχολιάζω τις επιδόσεις των κομμάτων. Προφανώς ως πολίτης και ως αριστερός, έχω την άποψή μου. Ομως η αποδόμηση της συντηρητικής ηγεμονίας, όπως αυτή καταγράφεται, είναι μια μάχη που δεν κερδίζεται μόνο στο επίπεδο της τακτικής. Αυτή η μάχη πρέπει να δίνεται –και να κερδίζεται– στο πεδίο των ιδεών, των επιχειρημάτων, των κοινωνικών συμμαχιών και της στρατηγικής. Χρειάζονται εργαλεία και αναλύσεις για το πώς σχηματίζουν οι άνθρωποι πολιτικές ταυτότητες, σήμερα, σε συνθήκες τέτοιας ρευστότητας. Τι είναι αυτό που τους κινητοποιεί και τους κάνει να συμμετέχουν και να ενδιαφέρονται για τα κοινά και τι είναι αυτό που τους απωθεί στην πολιτική και τους στρέφει στην ιδιώτευση. Αν δεν απαντηθούν αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα, που αφορούν όλα τα κόμματα τα οποία σε πραγματικό ή διακηρυκτικό επίπεδο θέλουν να διαχωρίσουν τη θέση τους από τον συντηρητισμό, είναι δύσκολο να γίνει το επόμενο βήμα. Χωρίς δουλειά βάσης και υποδομής, και κυρίως κατανόησης του «μαύρου κουτιού» της ρευστής πραγματικότητας, αυτό που μένει είναι οι καλές προθέσεις.

● Σας λείπει η ενασχόληση με την πολιτική; Θα σκεφτόσασταν το ενδεχόμενο να επιστρέψετε κάποια στιγμή;

Οχι δεν μου λείπει καθόλου, γιατί ειλικρινά νιώθω ότι δεν έχω φύγει από την πολιτική. Η πολιτική είναι γενικότερα στάση ζωής και δεν είναι ταυτόσημη με την κεντρική πολιτική σκηνή, με μία θέση στη Βουλή ή με τη συμμετοχή σε ένα τηλεοπτικό πάνελ. Δεν απαξιώνω τα παραπάνω, ειλικρινά, ούτε μετανιώνω που τα έχω υπηρετήσει. Ομως νιώθω ενεργός πολιτικά όταν συμμετέχω σε εγχειρήματα που με κάνουν να νιώθω πιο χρήσιμος. Το «Eteron» είναι ένα τέτοιο εγχείρημα, βαθιά πολιτικό, με σκοπό να αντιπαρατεθεί με τις συντηρητικές αντιλήψεις, να δώσει μάχες στο ιδεολογικό επίπεδο και να βάλει στη δημόσια συζήτηση τις εναλλακτικές. Οταν η παγιωμένη αντίληψη για την πολιτική είναι ότι αυτή είναι η «τέχνη του εφικτού», το να δίνεις τη μάχη για το τι θεωρείται «εφικτό» δεν είναι κάτι βαθιά πολιτικό;

Δημητρης Τερζης (efsyn.gr)